Podręcznik

Akacja

Akacja

Aloes zwyczajny

Aloes zwyczajny

Babka lancetowata

Babka lancetowata

Bażyna czarna

Bażyna czarna

Chaber bławatek

Chaber bławatek

Cytryniec chiński

Cytryniec chiński

Czarnuszka siewna

Czarnuszka siewna

Czarny bez

Czarny bez

Czerwona koniczyna

Czerwona koniczyna

Czystek

Czystek

Dzika róża

Dzika róża

Dziurawiec zwyczajny

Dziurawiec zwyczajny

Fiołek trójbarwny

Fiołek trójbarwny

Głóg

Głóg

Hibiskus

Hibiskus

Jeżówka elektryczna

Jeżówka elektryczna

Kminek zwyczajny

Kminek zwyczajny

Kocanka piaskowa

Kocanka piaskowa

Kolendra siewna

Kolendra siewna

Koper włoski

Koper włoski

Ostryż długi (kurkuma)

Ostryż długi (kurkuma)

Lipa

Lipa

Łopian większy

Łopian większy

Macierzanka piaskowa

Macierzanka piaskowa

Mak lekarski

Mak lekarski

Melisa lekarska

Melisa lekarska

Mięta pieprzowa

Mięta pieprzowa

Morszczyn pęcherzykowaty

Morszczyn pęcherzykowaty

Morwa biała

Morwa biała

Opuncja figowa

Opuncja figowa

Pokrzywa zwyczajna

Pokrzywa zwyczajna

Rumianek pospolity

Rumianek pospolity

Skrzyp polny

Skrzyp polny

Stokrotka pospolita

Stokrotka pospolita

Szałwia lekarska

Szałwia lekarska

Wierzba biała

Wierzba biała

Żeń-szeń właściwy

Żeń-szeń właściwy

Czerwona koniczyna
Powrót do listy

Czerwona koniczyna

(Trifolium pratense L.)

Wiele lat temu koniczyna czerwona ze względu na wysoką zawartość białka znana była przede wszystkim jako roślina paszowa. Pisał o niej angielski botanik J.Gerard, nazywając czerwoną koniczynę „trzylistem łąkowym” lub „trójlistną trawą”. Nazwy te wzięły się od jej charakterystycznych trójlistkowych liści, które kojarzone były przez średniowiecznych chrześcijan z Trójcą Świętą.

Koniczyna czerwona pochodzi z Europy z basenu Morza Śródziemnego i Morza Czerwonego, ale dotarła również do Ameryki Północnej.

Czerwona koniczyna, znana powszechnie również jako koniczyna łąkowa lub konicz, to roślina wieloletnia z rodziny bobowatych (Fabaceae), która osiąga do 50 cm wysokości. W Polsce rośnie na łąkach, pastwiskach i miedzach, uprawiana jest również jako roślina pastewna.

Posiada 3 listkowe liście o eliptycznym lub jajowatym kształcie. Jej owoc stanowi strąk, w którym znajduje się jedno nasiono.  Kwiaty koniczyny są jasnopurpurowe lub różowe. Kwitnienie przypada w okresie od maja do września.

Jakie właściwości posiada koniczyna czerwona i kiedy warto po nią sięgnąć?

Spośród najważniejszych związków występujących w koniczynie czerwonej wymienić należy: flawonoidy, antocyjany, glikozydy fenolowe, a także kumaryny. Nie można zapomnieć również o silnie wspierających organizm kwasach organicznych oraz witaminie C, witaminie E oraz karotenie.

Czerwona koniczyna jest często nazywana „rośliną kobiet”, ponieważ jest ziołem posiadającym szczególne właściwości regulujące gospodarkę hormonalną i wpływające na regulację cyklu miesiączkowego. Zawarte w koniczynie czerwonej izoflawony posiadają podobną budowę do estrogenów, przez co mogą się łączyć z receptorami estrogenowymi w efekcie łagodząc m.in. objawy menopauzy.  Dlatego też nazywane są „fitoestrogenami”. Koniczynę czerwoną warto stosować nie tylko w okresie menopauzy (choć należy pamiętać, że redukuje uderzenia gorąca i nocnych potów), ale także w okresie dojrzewania oraz późniejszym etapie dojrzałości kobiecej. Dlaczego jeszcze? Ponieważ dzięki zwartości izoflawonów utrzymuje odpowiedni poziom estrogenów w bezpieczny dla kobiet sposób.

Czerwona koniczyna działa również korzystnie na układ krwionośny oraz układ trawienny.

Koniczyna czerwona, dzięki dużej zawartości flawonoidów i antocyjanów, wspomaga pracę układu sercowo-naczyniowego, zwiększa elastyczność i wzmacnia ściany naczyń krwionośnych oraz obniża ciśnienia krwi, tym samym zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia chorób układu krążenia. Przetwory z koniczyny pobudzają czynności wątroby i pęcherzyka żółciowego, regulują pracę układu pokarmowego, działają rozkurczowo i poprawiają apetyt.

Czerwona koniczyna działa kojąco i regenerująco na skórę.

Proces starzenia się skóry wiąże się głównie ze spadkiem poziomu niektórych hormonów, m.in. estrogenów. Izoflawony zawarte w ekstrakcie z koniczyny pozytywnie wpływają na sieć włókien kolagenowych i elastyny. Mają one właściwości redukujące ilość wolnych rodników, chronią przed słońcem i stymulują syntezę kolagenu, redukując objawy starzenia się skóry. Zapewniają również odpowiednią elastyczność skóry. Dzięki dużej zawartości flawonoidów i antocyjanów koniczyna działa także antyoksydacyjnie i przeciwzapalnie.

Koniczyna czerwona stosowana była powszechnie w medycynie ludowej, ale także w kuchni.

W Ameryce Północnej Indianie jako jedni z pierwszych wykorzystywali kwiaty koniczyny w leczeniu chorób skóry jak łuszczyca czy egzema. W medycynie ludowej koniczyna stosowana była głównie w postaci naparów i nalewek, a także zewnętrznie w postaci maści, kompresów, czy kropli do przemywania oczu. Świeże kwiaty, po dokładnym roztarciu, stosowane były także łagodząco przy ukąszeniach owadów oraz oparzeniach.

Wszystkie części koniczyny czerwonej są jadalne, jednak w obecnych czasach wykorzystywane są o wiele rzadziej niż w przeszłości. Dawniej koniczyna jadana była zwłaszcza w okresach głodu, ze względu na wysoką zawartość białka. Świeże kwiatostany i liście koniczyny można dodawać do sałatek i surówek, a także przyrządzać podobnie jak szpinak.  Można je także kisić na zimę podobnie jak kapustę i podawać jako dodatek do potraw mięsnych.